Millennials consumeren massaal biologisch voedsel en in plaats van spullen opnieuw aan te schaffen delen ze liever. ‘De groene generatie’,worden ze dan ook wel eens genoemd. Maar zijn twintigers en dertigers écht zo duurzaam?
Contentmarketing. Dit stuk schreef ik in opdracht van Moneyou Create. Het verscheen op 13-06-2018 op Medium.
Druk, druk, druk. Dat lijkt de lijfspreuk van de millennial. Maar denk maar niet dat twintigers en dertigers als ze ’s avonds vermoeid thuiskomen een pizza in de oven gooien. Deze generatie heeft gezond en vers eten namelijk hoog in het vaandel staan. Sterker nog, meer dan de helft noemt zichzelf een ‘foodie’- een hippe term voor mensen die van lekker, maar vooral gezond eten houden. Afspreken doen ze dan ook vaak in gezonde en hippe eettentjes, waar ze een salade en smoothie nuttigen. En ook biologische winkels zijn maar wat blij met de millennial. Veel twintigers en dertigers leggen namelijk met liefde een paar euro extra neer voor een biologisch stukje vlees of onbespoten groenten. Maar liefst 52 procent van de mensen die biologisch voedsel koopt is tussen de 18 en 34 jaar oud.
Ook omarmen veel twintigers en dertigers een minimalistische levensstijl. Minder is meer is hun lijfspreuk. Nieuwe spullen kopen? Er wordt al genoeg geproduceerd. Ze geven hun geld liever uit aan ervaringen.
Dit alles draagt eraan bij dat de millennial een heel groen imago heeft. ‘Millennials zijn opgegroeid met de gedachte dat het anders moet; dat er maatregelen getroffen moeten worden om de toekomst van onze planeet veilig te stellen,’ staat er in een artikel op het populaire mode- en lifestyle blog NSMBL.nl. Schrijfster Renée vervolgt: ‘Macht of geld hebben, is fijn, maar zeker niet de prioriteit. Een groene toekomst wel, want na ons moet de wereld simpelweg ook nog gezellig zijn.’ Volgens de schrijfster zijn millennials de generatie die hét verschil gaan maken. ‘Niet alleen kopen we steeds meer biologische en lokale producten,’ betoogt ze. ‘Ook in de keuze voor non-food producten en diensten is duurzaamheid leidend voor de millennial.’
Wél afval scheiden, niet minder vlees eten
Maar is dat ook zo? Zijn twintigers en dertigers die ambachtelijk volkorenbrood en biovlees kopen per definitie duurzamer dan mensen uit andere leeftijdscategorieën? Dat valt vies tegen, zo blijkt uit een steekproef die duurzaamheidsorganisatie Milieu Centraal liet uitvoeren door onderzoeksbureau Motivaction. De proef werd gehouden onder een groep van ruim zevenhonderd 25-tot-35-jarigen. Zo gaf 53 procent van de participanten aan graag duurzame keuzes te willen maken. Ruim een kwart (28%) heeft het zelfs regelmatig over duurzaamheid. Maar hier ook naar handelen is een ander verhaal. En op sommige punten lukt dat een stuk beter dan op anderen. Als het op afval scheiden aankomt, scoren millennials hartstikke hoog. Maar liefst tachtig procent scheidt keurig zijn of haar afval. Ook gebruikt een groot deel, 72 procent, energiezuinige lampen in plaats van gloeilampen.
Maar een biefstukje laten staan? Daar heeft de millennial dan weer moeite mee. Twintigers en dertigers eten net zo veel vlees als andere generaties. Daar lijken ze zich alleen niet zo druk over te maken. Uit het onderzoek van Milieu Centraal blijkt dat tweederde het niet nodig vindt om minder vlees te eten. En dat terwijl nou juist vlees eten zo slechts is voor het milieu. ‘Zeventig procent van alle landbouwgrond wordt gebruikt om vee te houden of om voedsel te verbouwen voor het vee,’ legt wetenschapsjournalist en mede-auteur van het boek Ecomodernisme: het nieuwe denken over groen en groei Hidde Boersma uit aan HP/DeTijd. ‘Er is zo verschrikkelijk veel land nodig om een stukje vlees te maken. Vlees eten is de grootste aanjager van ontbossing en verlies aan biodiversiteit. Voor het houden van dieren voor hun vlees zijn namelijk grote hoeveelheden eitwitrijk veevoer, land en water nodig.’
Bio is niet per se beter
Maar als je keurig biologisch vlees koopt, is er toch niets aan de hand? Niet helemaal. Ok, er wordt bij biologische veeteelt geen kunstmest gebruikt en de koeien en schapen zitten niet opgesloten in een hok van vijf vierkante meter, maar scharrelen lekker in de wei. Maar dat betekent niet dat wie wat dieper in zijn portemonnee duikt voor een stukje vlees ook lekker bezig is op het gebied van duurzaamheid. Sterker nog, volgens veel deskundigen is biologische landbouw helemaal niet duurzamer dan conventionele landbouw. ‘Het grote probleem is dat er voor biologische producten veel meer land nodig is,’ vertelde de Belgische milieuactivist en ethicus Stijn Bruers vorig jaar aan HP/DeTijd. ‘Bioboeren gebruiken minder effectieve pesticiden en daardoor is hun opbrengst kleiner. Ze hebben meer grond nodig om evenveel voedsel in de winkel te krijgen. Ze gebruiken bovendien geen kunstmest, maar dierlijke mest. Daarvoor heb je ook extra grond nodig: om de dieren die de mest leveren te houden en hun voer te produceren. Groter landverbruik resulteert in ontbossing. Als we allemaal biologisch zouden eten, zouden er heel veel bossen gekapt moeten worden. Het gevolg is: minder natuurgebieden.’
En dat is niet het enige. Boerderijdieren stoten sowieso al ontzettend veel broeikasgassen uit. Voedsel is wereldwijd verantwoordelijk voor maar liefst 25 procent van de broeikasgassen. Drie keer raden, waar meer dan de helft daarvan door wordt veroorzaakt? Juist. Door dierlijke producenten. Beesten in de bio-industrie dragen hier alleen maar meer aan bij: Bruers: ‘Die leven langer en zorgen daardoor voor meer vervuiling. Bovendien, koeien die meer gras eten, zoals in de biologische landbouw het geval is, stoten meer methaan, een zeer krachtig broeikasgas uit.’
Wél minder, maar geen duurzame spullen
Bewust consumeren is dus meer dan alleen je koelkast vullen met bio-producten. Wie het milieu echt belangrijk vindt, eet een biefstukje minder. Op andere punten doet de millennial het overigens wel een stuk beter dan voorgaande generaties. Als het aankomt op het aanschaffen van nieuwe spullen bijvoorbeeld. In plaats van hun huis vol te stouwen met spullen die ze niet nodig hebben, kopen ze minder en bewuster. Ze vinden kwaliteit namelijk veel belangrijker dan kwantiteit. Dat blijkt uit onderzoek van het Amerikaanse KRC research. En hiermee doen twintigers en dertigers de aarde een groot plezier. Massaconsumptie is namelijk ontzettend slecht voor de planeet. Zeker als je bedenkt dat de meeste spullen die we aanschaffen plastic bevatten. En ja, dat geldt zelfs voor kleding. Bij het wassen van die kleding komen er plastic microvezels vrij. Die zijn, in tegenstelling tot natuurlijke vezels, niet biologisch afbreekbaar. Het gevolg? Vervuiling van onze oceanen en rivieren. ‘Ik heb zeer verontrustende gesprekken gevoerd met onderzoekers waaruit blijkt dat plastic eigenlijk het nieuwe fijnstof is,’ vertelt documentairemaakster Marijn Frank aan de VPRO. Samen met Roland Duong maakte ze het documentairedrieluik De prijsvechter waarin ze de oorzaken en gevolgen van onze kooplust onderzoeken. Ze vervolgt: ‘Plastic zit inmiddels overal in. In kleding, drinkwater en zelfs de lucht die je inademt.’ Millennials kopen weliswaar minder spullen van meer kwaliteit, dit betekent niet dat ze ook rekening houden met een duurzaam productieproces. Uit onderzoek van het LIM College in New York bleek dat slechts 34 procent aangaf dat dit voor hen de belangrijkste factor is bij het doen van een aankoop.
Wél massaal met het vliegtuig
Het geld dat millennials besparen door minder spullen te kopen, geven ze uit aan ervaringen. Goede keuze, zou je zeggen. Met een avondje naar het theater of de film belast je het milieu immers niet. Alleen is dat nu niet precies het soort ervaringen waar twintigers en dertigers doorgaans massaal geld aan spenderen. De favoriete bezigheid van de millennial is namelijk reizen en dan het liefst zo ver mogelijk. En laat dat nou net niet zo’n milieuvriendelijke ervaring zijn. Om de wereld te verkennen pakken twintigers en dertigers massaal het vliegtuig. Jammer. Vliegen is namelijk de meest milieubelastende vorm van transport en draagt aanzienlijk bij aan de klimaatverandering. De luchtvaartsector is nu al goed voor 4,9 procent van de totale Co2-uitstoot. Maar de millennial doet liever alsof zijn of haar neus bloedt. Uit het onderzoek van Motivaction bleek dat slechts vijf procent meer informatie wil over minder vliegen en klimaatcompensatie. ‘Wat niet weet, wat niet deert,’ lijken twintigers en dertigers te denken.
De spagaat-generatie
Wel afval scheiden, maar niet minder vlees eten. Wel consuminderen, maar ondertussen ook lekker met het vliegtuig op vakantie. Twintigers en dertigers kopen weliswaar minder plastic troep, maar als het aankomt op nieuwe gadgets — bijvoorbeeld de nieuwste Iphone — zijn ze er als eerste bij. Millennials lijken vooral graag te willen uitstralen dat ze duurzaam zijn, maar handelen daar lang niet altijd naar. Het NRC-Handelsblad schrijft dan ook dat de zogenaamde ‘groene generatie’, beter de ‘spagaat-generatie’ kan worden genoemd. Is de millennial echt geïnteresseerd in een meer duurzame levensstijl of is ‘groen’ zijn voor twintigers en dertigers eigenlijk niet meer dan een modegril? Het lijkt eerder dit laatste. Uit het onderzoek van Motivaction bleek bijvoorbeeld dat de helft (48 procent) een duurzame trend pas volgt wanneer deze normaal is geworden. En hierin wijken ze nauwelijks af van de meeste Nederlanders.
Gelukkig is het nooit te laat om te leren. Wil je écht groen doen? Kook dan vegetarisch en neem de trein in plaats van het vliegtuig. Heb je écht de nieuwste iPhone nodig? Dikke kans dat je oude telefoon nog wel even meekan. Ok, eerlijk is eerlijk. Als het op kleding aankomt is er nog geen goed milieuvriendelijk alternatief voor ketens als H&M en Zara. Duurzaam geproduceerde kleding is namelijk hartstikke duur. Gelukkig bestaat er zoiets als tweedehands. Want waarom nieuwe kleren kopen als er nog genoeg mooie nauwelijks gedragen stukken in omloop zijn? Bijkomend voordeel: noem het vintage en je zit qua hipheid helemaal goed!